ข้อแนะนำสำหรับผู้ผลิตในสายงานอาหาร
และผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง

ในสายงานอาหาร, ยา และเครื่องสำอาง จะมีมาตรฐาน GMP (Good Manufacturing Practices/หลักเกณฑ์และวิธีการที่ดีในการผลิต) เป็นตัวควบคุมคุณภาพของผู้ผลิต ซึ่งการป้องกันสิ่งแปลกปลอมปนเปื้อนลงในผลิตภัณฑ์ก็เป็นหนึ่งหัวข้อสำคัญที่ทางผู้ผลิตต้องให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะหากมีสิ่งแปลกปลอมใดๆปนเปื้อนลงไปในผลิตภัณฑ์ อาจส่งผลกระทบหรือส่งผลอันตรายต่อผู้บริโภค และนำมาซึ่งความเสื่อมเสียชื่อเสียงของผลิตภัณฑ์อีกด้วย

หลักในการป้องกันสิ่งแปลกปลอม

1) ทำสภาพแวดล้อมการผลิตให้สะอาด
ป้องกันแมลงและสัตว์รบกวนมิให้เข้ามาในบริเวณโรงงาน
แบ่งเขตให้ชัดเจน (Zoning) แยกกระบวนการผลิตที่มีโอกาสเกิดการปนเปื้อนแล้วทำอันตรายให้ผู้บริโภคออกจากบริเวณที่มีความเสี่ยงในการปนเปื้อนสูง เช่น ห้องเก็บอุปกรณ์ทำความสะอาด, ห้องเก็บกล่องกระดาษ เป็นต้น
การแบ่งเขต อาจทำได้หลายวิธี เช่น การทำเป็นผนังกั้น, การตีเส้น ฯลฯ ขึ้นอยู่กับความสำคัญของแต่ละเขตและโอกาสการปนเปื้อน
ในเขตที่ต้องระวังเป็นพิเศษ ควรสร้างเป็นซุ้มป้องกัน หรือทำเป็นห้องปิดมิดชิด เพื่อป้องกันสิ่งสกปรกจากเขตอื่นๆปนเปื้อนเข้ามา รวมถึงควรทำหลังคากั้น กันสิ่งสกปรกหลุดร่วงลงมาจากเพดานโรงงานด้วย

2) เลือกวัสดุ, วัตถุดิบ และบรรจุภัณฑ์ที่สะอาด
ควรเลือกวัสดุ, วัตถุดิบ และบรรจุภัณฑ์ ที่สะอาด, วางใจในคุณภาพได้
ทำความสะอาดวัสดุ, วัตถุดิบ และบรรจุภัณฑ์ให้ดีก่อนนำมาใช้

3) ป้องกันสิ่งปนเปื้อนจากตัวคน
ให้พนักงานสวมชุดที่สะอาด รวมถึงหมวกคลุมผม, ถุงมือ, หน้ากาก
ให้พนักงานล้างมือ และทำความสะอาดร่างกายอยู่เสมอ

4) ตรวจสอบจุดที่คาดว่าน่าจะเป็นปัญหา, หามาตรการแก้ไข และประเมินผลการแก้ไขอยู่เสมอ

ป้องกันแมลง เช่น ใช้ เทปกันแมลง ติดตามจุดที่แมลงเดินผ่าน ป้องกันและกำจัดแมลงและสัตว์รบกวนรอบบริเวณโรงงาน กั้นบริเวณที่จำเป็นต้องให้มีระดับความสะอาดสูงให้มิดชิด

ควรสวมชุดที่สะอาด ไม่สร้างฝุ่น และควรเป็นชุดสีขาว เพื่อจะได้เห็นรอยสกปรกชัดเจน

ควรใช้ลูกกลิ้งทำความสะอาดเป็นประจำ ตรวจดูจุดที่คาดว่าน่าจะเป็นปัญหา

อุปกรณ์แนะนำสำหรับสายงานอาหาร
และผลิตภัณฑ์เกี่ยวข้อง

Air Shower และ Ivy Catcher

Air Shower เป็นช่วยเป่าสิ่งสกปรกให้หลุดออกจากตัวคน ป้องกันสิ่งแปลกปลอมติดตัวเข้าไปในห้องคลีนรูม ดูผลการทดลอง ความสำคัญของ Air Shower ได้ตามลิงค์ด้านล่าง จะเห็นได้ว่า Air Shower มีส่วนช่วยในการลดฝุ่นเข้าห้องคลีนรูมได้จริง

IVY Catcher แผ่นกาวดักฝุ่นในห้องแอร์ชาวเวอร์สีขาว จะช่วยให้เห็นเส้นผมและเศษขนชัดเจน ใช้สำหรับสร้างความตื่นตัวให้กับพนักงาน รายละเอียด Ivy Catcher

ลูกกลิ้ง

ควรใช้ลูกกลิ้งทำความสะอาดร่างกายก่อนเข้าห้องคลีนรูม เพื่อป้องกันมิให้มีสิ่งแปลกปลอม เช่น เส้นผม ติดเข้าไปในห้องคลีนรูม ซึ่งควรใช้ลูกกลิ้งสีขาวเพื่อจะได้เห็นเส้นผมชัดเจน

นอกจากนี้ ลูกกลิ้งสามารถใช้งานได้หลากหลาย เช่น ใช้ทำความสะอาดผนัง, โต๊ะ, พื้น เป็นต้น

การใช้ลูกกลิ้งก่อนเข้าห้องคลีนรูมและแอร์ชาวเวอร์ เป็นวิธีป้องกันฝุ่นที่ได้ผล เพราะถ้าไม่ใช้ลูกกลิ้ง ฝุ่นที่ตกอยู่บนชุดอาจไปตกอยู่ในห้องคลีนรูมหรือแอร์ชาวเวอร์ และอาจไปติดที่ชุดคนอื่นหรือชื้นงานได้ แต่ทั้งนี้ การใช้ลูกกลิ้ง จำเป็นต้องลอกแผ่นเก่าออกเป็นประจำ มิฉะนั้น การใช้ลูกกลิ้งที่เลอะฝุ่นเยอะๆอาจทำให้ฝุ่นมาติดชุดมากยิ่งขึ้นไปอีก ดังนั้น ควรตั้งกฎการลอกแผ่นลูกกลิ้งให้ชัดเจน เช่น ลอกหลังจากใช้แล้ว 4 ครั้ง ซึ่งวิธีการนับเหล่านี้ ก็แล้วแต่บริษัทจะหาวิธีนับกันเอง แต่การให้พนักงานนับกันเอง อาจผิดพลาดได้ ดังนั้น จึงขอแนะนำให้ใช้เครื่องนับอัตโนมัติ

Sticky Mat สีขาว

ในสายงานอิเล็กทรอนิกส์มักนิยมใช้ Sticky mat สีเข้ม เพื่อจะได้มองเห็นฝุ่นได้ง่าย (เพราะฝุ่นหลายประเภท เช่น เศษผิวหนังของคน มักเป็นสีอ่อน)

แต่ในสายงานที่ต้องระวังเรื่องเส้นผมและเศษขนเป็นพิเศษดังเช่น สายงานผลิตอาหาร ควรใช้ Sticky mat สีขาว เพื่อให้เห็นเส้นผมและเศษขนชัดเจน เหมาะสำหรับใช้สร้างความตื่นตัวให้กับพนักงาน

เปรียบเทียบกับ Sticky mat สีน้ำเงิน จะเห็นว่าเส้นผมสีดำจะกลืนไปกับ Sticky mat สีน้ำเงิน มองไม่ค่อยเห็น (กรุณาคลิกที่ภาพ เพื่อดูภาพขยายใหญ่)

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม เกี่ยวกับฝุ่นประเภทเส้นใยและเศษด้ายได้ที่

ลิงค์ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับมาตรฐาน GMP

มาตรฐานอื่นๆ

(Hazard Analysis Critical Control Point) การวิเคราะห์อันตรายจุดควบคุมวิกฤต
  คือ การวิเคราะห์จุดที่มีความเสี่ยงที่อาจเกิดการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ สารเคมี หรือสิ่งแปลกปลอมต่างๆ ลงในผลิตภัณฑ์ได้ และหาวิธีป้องกันมิให้มันเกิดขึ้น
  การจะทำ HACCP ได้นั้น จำเป็นต้องทำ GMP เสียก่อน คือ จัดระบบโดยรวมให้ถูกสุขลักษณะตามแนวทางของ GMP แล้วค่อยวิเคราะห์จุดที่มีความเสี่ยง ทำ HACCP มุ่งเน้นการแก้ปัญหาในจุดนั้นๆเป็นพิเศษเป็นจุดๆเพิ่มเข้าไป
  Food Network Solution

Food safety management system - Requirement for any organization in the food chain
  มาตรฐานระบบการจัดการความปลอดภัยของอาหาร ซึ่งเหมือนเป็นการนำเอา GMP, HACCP และ ISO 9001มาผนวกเข้าด้วยกัน โดยมีเป้าหมายครอบคลุมถึงองค์กรภายในห่วงโซ่อาหารทั้งหมด เช่น ผู้ผลิตอาหาร, วัตถุดิบ, บรรจุภัณฑ์, ปุ๋ย, ยาฆ่าแมลง ฯลฯ
  ปัจจุบัน ใช้ฉบับปี 2018 ซึ่งประกาศใช้เมื่อวันที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2561
องค์การต่างๆที่ได้รับการรับรองฉบับปี 2005 แล้ว จำเป็นต้องปรับมาใช้ฉบับปี 2018 ภายในเดือนมิถุนายน 2564
  Food Network Solution

FSSC ย่อมาจาก Food Safety System Certification เป็นมาตรฐานที่ต่อยอดจาก ISO 22000

ตรวจดูฝุ่นภายในห้องคลีนรูมด้วยอุปกรณ์ของซีเอสซี!!



E-mail: sale1@csc-biz.com
Tel: 081-347-8037, 086-031-9898